Чӑваш Енӗн Строительство министерстви пресс-тур йӗркеленӗ. Чи малтанах ведомство журналистсене Шупашкар районӗнчи Якутара илсе кайнӑ. Асӑннӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Евгений Зубков подрядчикпа ӑнманни пирки ӗнентернӗ. «Степ» ятлӑскер контрактра пӑхса хӑварнӑ вӑхӑта ӗҫе пурнӑҫа кӗртмен пирки ҫутӑ кӗртессе чылай ҫул кӗтме тивнӗ. Ҫӗнӗ подрядчик ӗҫе кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче кӑна пуҫланнӑ. Халӗ Сад урамри 22 ҫурта тинех ҫутӑ ҫитнӗ.
Унтан Канаш районне ҫитнӗ. Унти Вӑрманкасси выҫҫелккинчи Ҫамрӑксен урамӗнче 15 пӳрт. Унта пурӑнакансем ҫутӑ кӗртессе 4 ҫул кӗтеҫҫӗ иккен. Унти тӳресем раштавра ҫутӑ пулатех тесе шантараҫҫӗ-мӗн.
Хальхи вӑхӑтра республикӑра кӑҫал ҫутӑ кӗртсе пӗтермелли 6 обьект юлнӑ-мӗн. Муркаш районӗнчи Вӑрманкасси ял тӑрӑхӗнче трансформатор подстанцине вырнаҫтарасси юлнӑ. Тепӗр пилӗк объекчӗ — Канаш районӗнчи маларах асӑннӑ ялтисӗр пуҫне Аслӑ Асхва Пикшикра, Энтриэльте, Хӗрлӗ Чутайра тата Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Атнарта.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центр ҫынсене тӗрлӗ пулӑшу кӳрет. Ҫав шутра — юрист канашӗ те.
Центра пыракансем темле ыйтӑва та хускатаҫҫӗ: ҫӑмӑллӑх илессипе, укҫан кама пулӑшнипе, ача-пӑча уйлӑхӗсене кама канма янипе, сусӑрсене туя-урапа панипе, кӑсӑкланаҫҫӗ, вӑхӑтлӑх пурӑнмалли уйрӑма кама ярассине те ыйтса пӗлеҫҫӗ.
Юрист пулӑшӑвне тӳлевсӗр илме ирӗк пуррисене те центр пулӑшать. Ольга Владимирова юрисконсульт кӑҫалхи 10 уйӑхра 129 ҫынна пулӑшу кӳнӗ. Вӗсене вӑл туянса сутни пирки килӗшӳ ҫырма та пулӑшать, тавӑҫ шӑрҫалама та. Реабилитаци валли кирлӗ техника хатӗрӗсем илес ыйтупа ун патне 31 сусӑрпа вӗсен пайташӗ пынӑ. Пенсионерсемпе сахал тупӑшлисем те, йывӑрлӑха кӗрсе ӳкнӗ ҫемьесем те пыраҫҫӗ. Пӗччен пурӑнакан ватӑсем те хӑйсене ветерансене ҫурчӗсене вырнаҫтарма ыйтаҫҫӗ. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ун йышшисем 10-ӑн тупӑннӑ, хальлӗхе улттӑшӗн ыйтӑвне тивӗҫтернӗ.
Шупашкар районӗнчи Толик Хураски ялӗнчи пӗр хуҫалӑхра карантин пулнине пӗлтернӗ — урнӑ чир!
Ҫакӑ паллӑ: юпа уйӑхӗн 21–22-мӗшӗсенче хуҫалӑхра йӗкехӳресене пӗтермелли наркӑмӑш хунӑ. Хуҫисен кушакӗ наркӑмӑшланни палӑрнӑ. Кушак йӗкехӳресен виллисене ҫинӗ тесе хуҫисем медицина пулӑшӑвӗ ыйтнӑ.
Медпулӑшу панӑ чухне кушак хуҫин ывӑлне уринчен ҫыртнӑ. Кил хуҫин хӗрарӑмне те ҫыртнӑ-мӗн. Ветстанци тухтӑрӗ кушака тӗрӗслемешкӗн читлӗхе 10 кунлӑха хупма йышӑннӑ. Пӗр эрнерен лешӗ вилнӗ.
Кӑштахран ветлабораторирен кушак урнӑ чирпе чирленине пӗлтернӗ. Кушак пурӑннӑ хуҫалӑхра ытти выльӑх-чӗрлӗх те пур: ӗне, вӑкӑр, йытӑ ҫурисем, кушак, чӑхсем. Урнӑ чир ҫав хуҫалӑхран тухни паллӑ. Халӗ унти выльӑха пӑхсах тӑраҫҫӗ, дезинфекци, урнӑ чире парӑнтармалли иммунизаци тӑваҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх сунар служби Кайӑксене ункӑлакан Мускаври центрпа килӗштерсе ӗҫлет иккен. Асӑннӑ тытӑмпа центра ункӑланӑ кайӑксем пирки пӗрне пӗри пӗлтерсе тӑраҫҫӗ.
Кӑҫалхи ҫуркунне Ултаӑр районӗнчи Иваньково-Ленино ялӗнче шур ҫамкаллӑ хур аҫине асӑрханӑ. Вӑл ура лапине ункӑланӑскер пулнӑ. Кайӑксене ункӑлакан Мускаври центртан пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл хура 2013 ҫулхи рашатвӑн 12-мӗшӗнче Голландире ункӑланӑ. 130 кунтан ӑна Улатӑр районӗнче асӑрханӑ. Ҫав тапхӑрта хур 2709 километр вӗҫсе иртнӗ.
Кунсӑр пуҫне центрта маларах ункӑланӑ кӑвакала — шӑнкалча — асӑрханине пӗлтернӗ. Ӑна 2006 ҫулхи раштавӑн 24-мӗшӗнче хрантсуссем паллӑ тунӑ. 2007 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Ҫурҫӗр поселок ҫывӑхӗнче асӑрханӑ. Ункӑланӑ тата ӑна тытнӑ вырӑн хушши 3582 километрпа танлашнӑ.
Ункӑланӑ кайӑка курсан Патшалӑхӑн сунар служби ҫӳлерех асӑннӑ центра малашне те пӗлтерсе тӑма шантарать.
Кайӑксене вӗсен ҫулне пӗлсе тӑма ункӑлаҫҫӗ.
Хут купӑс сасси кӳршӗ яла та илтӗнет. Шупашкар районӗнчи Тутаркасси ялӗнчи халӑх ку инструмента питӗ килӗштерет. Унта нумаях пулмасть «Выля, хут купӑс, янра, такмак — 2014» конкурс иртнӗ. Купӑсҫӑсен ӑсталӑхне курма 100 ытла ҫын пухӑннӑ.
Конкурса Шупашкарти И.Васильев, Г.Якимов, Л.Захаров, Н.Андреев, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Вениамин Смелов, Шупашкар районӗнчи Николай Николаев тата Валерий Никитин хутшӑннӑ. Купӑсҫӑсем ҫӗнтерӳҫӗ ятне ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. Пурте чунтан купӑс каланӑ, ҫынсене савӑнтарнӑ. Залри халӑх купӑсҫӑсемпе пӗрле юрланӑ. Хӑшӗ-пӗри чӑтса тӑрайман — ташша тухнӑ.
Купӑсҫӑсен ӑсталӑхне жюри хакланӑ. Николай Николаев ҫӗнтерӳҫӗ ятне тивӗҫнӗ. «Хӑй тӗллӗн вӗреннӗ купӑсҫӑ» номинацире В.Смелов палӑрнӑ. И.Васильев «Купӑсҫӑ — виртуоз» номинацире ҫӗнтернӗ. Л.Захаров «Халӑх юррине чи лайӑх юрлакан» номинацире палӑрнӑ. Нина Федорова — «Такмак чи лайӑх калакан» ята тивӗҫнӗ.
Республикӑри хӑш-пӗр шкулта кӗрхи каникула ытти ҫулхинчен маларах янӑ. Ҫапла тума инкеклӗ лару-тӑру хистенӗ.
Иртнӗ эрнекун пӑрлӑ ҫумӑр тата йӗпе юр ҫунине пула тата ҫанталӑк сасартӑк сивӗтсе лартнине пула ҫутӑ пӑралукӗсем татӑлса пӗтнине нумайӑшӗ асӑрхарӗ ӗнтӗ, кун пирки пирӗн сайт хыпарланӑччӗ. Ку вӑхӑтра Шупашкарта троллейбуссем йӑпӑртлӑха чарӑнса илнине те, ял-хуласенчи микрорайонсем ҫутӑсӑр тӑрса юлнине те пиртен кашниех пӗлет. Хӑш-пӗр ҫӗрте ялсем халӗ те ҫутӑсӑр лараҫҫӗ.
Ҫутҫанталӑк ҫапла шар кӑтартнине кура республикӑра инкеклӗ лару-тӑру тесе йышӑну та кӑларнӑ.
Чӑваш Енӗн Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, паян ирхи 9 сехетре Элӗк, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар тата Етӗрне районӗсенчи 17 шкулпа 7 ача пахчи ҫутӑсӑр ларнӑ. Уйрӑмах кӑткӑс тӑрӑм Муркаш районӗнче иккен. Унта 25 шкултан тӑваттӑшӗнче, 14 ача пахчинчен тӑваттӑшӗнче ҫутӑ ҫук. Электричество ҫуккине кура ӑшӑ кӑмакисем ӗҫлеймеҫҫӗ. Шкулсенче ӑшӑ тата ҫутӑ ҫуккине кура ачасене кӗрхи каникула иртерех яма йышӑннӑ.
Юпан 17-мӗшӗнче каҫхине пӑрлӑ ҫумӑр тата йӗпе юр ҫунӑ май электролинисем пӑрланнӑ, хӑш-пӗр ҫӗрте татӑлнӑ. Ҫавна май Чӑваш Енри темиҫе муниципалитет электричествӑсӑр тӑрса юлнӑ.
Электричество Элӗк, Вӑрнар, Красноармейски, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Етӗрне районӗсенче сӳннӗ. Юпан 18-мӗшӗнчи кӑнтӑрла тӗлне Элӗк, Муркаш, Шупашкар, Етӗрне районӗсенче ҫеҫ электричество пулман. Унти 47 ялта 4036 ҫын ҫутӑсӑр юлнӑ. Ҫав йыша виҫӗ шкулпа виҫӗ ача пахчи кӗнӗ.
Авари пулнӑ вырӑнсенче Инкеклӗ лару-тӑру тытӑмӗн ӗҫченӗсем ӗҫленӗ.
Иртнӗ эрнере, юпан 7-мӗшӗнче, Чӑваш Енре Турцин патшалӑх телекуравӗн TRT Avaz каналӗн ӳкерӳ ушкӑнӗ пулнӑ, чӑвашсен пурнӑҫӗпе паллаштаракан ӳкерӳсем тунӑ.
Чи малтанах вӗсем Шупашкар районӗнчи Бичурин музейӗпе паллашнӑ. Кайран Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял ял тӑрӑхне кӗрекен Мошкасси ялӗнче чӑвашсем ҫӑкӑр пӗҫернине, шӳрпе тата шӑрттан пӗҫернине, мунча кӗнине кӑтартакан ӳкерчӗксене ӳкерне. Ун хыҫҫӑн Мошкасси ял клубӗнче таврари ялсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсем концерт кӑтартнӑ.
Хӑнасене чӑвашсемпе паллаштарас ӗҫе Ҫӗньялти культурӑпа хыпарлав центрӗн илемлӗх ертӳҫи Эльвира Альмешкина, халӑх театрӗн режиссёрӗ Зинаида Петрова, Валентин Захаров, Зинаида Павлова, Татьяна Кузьмина тата Шупашкарти трактор тӑвакансен керменӗнчи ташӑ ушкӑнӗн ертӳҫи Марина Тимукова хастар хутшӑннӑ.
Юпан 11-мӗшӗнче «Регион — Тӗмен» ПТРК ӗҫченӗсем Шупашкар районӗнчи «Бичурин тата хальхи самана» музейре сюжет ӳкернӗ. Н.Я.Бичурина халалланӑ пӗртен пӗр музейпа Раҫҫей тата ют ҫӗршыв журналисчӗсем кӑсӑкланаҫҫӗ.
«Регион — Тӗмен» ПТРК журналисчӗ Александр Лищенко Никита Бичурин пултарулӑхӗпе темиҫе ҫул кӑсӑкланать ӗнтӗ. Вӑл ун пирки фильм ӳкересшӗн. Александр унӑн йӗрӗпе чылай тӑрӑхра пулса курнӑ. Акӑ халӗ журналист Шупашкар районӗнчи музее ҫитсе курнӑ.
Журналистпа тӗлпулу иртнӗ. Раҫҫей журналисчӗ экспозицисене вырнаҫтарничен, Бичурин ҫинчен пухнӑ материалтан тӗлӗннӗ. Музей ӗҫченӗ Оксана Николаевна ӑна Н.Я.Бичурин ятне асра тытас тӗллевпе мӗнле мероприятисем ирттернине каласа кӑтартнӑ.
Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери спорт канашлӑвӗ иртнӗ май Шупашкар районӗнче курав йӗркеленӗ. «Шупашкар районӗн спорт мӑнаҫланӑвӗ» ят панӑскере уҫма спорт элити пухӑннӑ тесе пӗлтерет район администрацийӗ.
Куравра шашка енӗпе Чӑваш Енӗн пӗрремӗш чемпионӗ пулса тӑнӑ Л.К. Кирилловпа паллаштаракан материалсем, сӑмахран, вырӑн тупнӑ. Е тата ирӗклӗ кӗрешӗве районта пуҫарса янӑ В.И. Смородинов, лапталла выляссипе тренерта тӑрӑшнӑ А.И. Иванов, Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ тренерӗ С.К. Скворцов...
Курава савӑнӑнҫлӑ лару-тӑрура уҫма пуҫтарӑннисем умӗнче спорт ветеранӗсем тата ҫамрӑк чемпионсем тухса калаҫнӑ. Вӗсем пурте спорта юратма чӗнсе каланӑ. Кирек камӑн та пурнӑҫӗнче вӗрентекен пур. Спортсмена ҫул кӑтартаканни – тренер. Вӗсем те пулнӑ.
Спортсменсен династине тӑсакансене илсен, Ишекри Скворцовсене асӑнмалла. Сергей Кузьмич хӗрӗ Надежда хӑлха илтменнипе сусӑрсене бадминтон енӗпе хатӗрлет. Надежда Тонина – Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командин тренерӗ. Халӗ вӑл Шупашкарти 1-мӗш спорт шкулӗнче ӗҫлет.
Сӑнсем (41)
+1.3 °C